26-09-2025 కరెంట్ అఫైర్స్ - పోటీ పరీక్షలకు ముఖ్యమైన బిట్స్

Author : Jnanaloka Published : September 27, 2025

You might be interested in:

Sponsored Links

ప్రతి రోజూ ముఖ్యమైన సంఘటనలు, విధానాలు, అంతర్జాతీయ అంశాలు పోటీ పరీక్షల్లో (UPSC, APPSC, TSPSC, SSC, Banking మొదలైనవి) చాలా ముఖ్యం. ఈ రోజు (26 సెప్టెంబర్ 2025) ముఖ్యమైన అంశాలను సంక్షిప్తంగా, పరీక్షలకు ఉపయోగపడేలా ఇక్కడ ఇస్తున్నాను. ఇవి జాతీయ, అంతర్జాతీయ, ఆర్థిక, క్రీడలు, పర్యావరణం వంటి విభాగాల్లో విభజించాను.

1. అంతర్జాతీయ ముఖ్య అంశాలు (International Affairs)

   - వరల్డ్ కాన్ట్రాసెప్షన్ డే (World Contraception Day): 26 సెప్టెంబర్ 2007 నుంచి ప్రపంచవ్యాప్తంగా జరుపుకుంటున్న ఈ రోజు, గర్భనిరోధక పద్ధతుల గురించి అవగాహన పెంచడానికి ఉద్దేశించబడింది. భారత్‌లో ఈ రోజు మహిళా ఆరోగ్యం, కుటుంబ నియంత్రణ అంశాలపై దృష్టి పెట్టి కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నారు. (పరీక్షల్లో: ఆరోగ్య, మహిళా సాధికారత విభాగాలు)

   - భారత్-పసిఫిక్ ఐలాండ్ దేశాల మధ్య FIPIC సమావేశం: భారత్ 14 పసిఫిక్ ఐలాండ్ దేశాలతో వాతావరణ స్థిరత్వం, బ్లూ ఎకానమీ, వాణిజ్యం, పునర్వినియోగ శక్తి, సాంస్కృతిక మార్పిడి వంటి అంశాల్లో సహకారం పెంచుకోవడానికి మొదటి FIPIC (Forum for India-Pacific Islands Cooperation) సమావేశాన్ని ఆతిథ్యం వహించింది. (పరీక్షల్లో: భారత విదేశాంగ విధానం, ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతం)

   - క్వాటార్‌లో UPI QR పేమెంట్లు: NPCI (National Payments Corporation of India) క్వాటార్ నేషనల్ బ్యాంక్‌తో కలిసి UPI-ఆధారిత QR కోడ్ చెల్లింపులను ప్రవేశపెట్టింది. ఇది భారత్ డిజిటల్ చెల్లింపులను అంతర్జాతీయంగా విస్తరించడానికి సహాయపడుతుంది. (పరీక్షల్లో: డిజిటల్ ఇకానమీ, ఫిన్‌టెక్)

2. జాతీయ ముఖ్య అంశాలు (National Affairs)

   - GST అప్పీల్ ట్రిబ్యునల్ (GSTAT) ప్రారంభం:: దిల్లీలో GST అప్పీల్ ట్రిబ్యునల్‌ను ఆర్థిక మంత్రి ప్రారంభించారు. ఇది GST వివాదాలకు ఆన్‌లైన్ అప్పీల్స్, వర్చువల్ హెఅరింగ్స్‌తో సమానత్వం, పారదర్శకతను నిర్ధారిస్తుంది. (పరీక్షల్లో: ఆర్థిక విధానం, GST సంస్కరణలు)

   - షిప్‌బిల్డింగ్ రంగానికి ₹69,725 కోట్ల ప్యాకేజీ: కేంద్ర మంత్రివర్గం భారత్ షిప్‌బిల్డింగ్ సామర్థ్యాన్ని పెంచడానికి, గ్రీన్‌ఫీల్డ్ ప్రాజెక్టులు, ఫైనాన్సింగ్, నైపుణ్య అభివృద్ధికి ₹69,725 కోట్ల ప్యాకేజీని ఆమోదించింది. (పరీక్షల్లో: ఆర్థిక అభివృద్ధి, మాన్యుఫాక్చరింగ్)

   - విజ్ఞాన పరిశోధనకు 'కెపాసిటీ బిల్డింగ్' స్కీమ్: DSIR (Department of Scientific and Industrial Research) మరియు CSIR కింద ₹2,277 కోట్లతో మానవ వనరుల అభివృద్ధి, పరిశోధన సామర్థ్యాన్ని పెంచే స్కీమ్‌ను మంత్రివర్గం ఆమోదించింది. (పరీక్షల్లో: సైన్స్ & టెక్నాలజీ, R&D)

   - భాండిర్‌లు, దుర్బల గింజలకు వ్యతిరేక చర్యల: GI-ట్యాగ్ పంటలు (బాస్మతి బియ్యం వంటివి)కు దుర్బల గింజల మోసాలను అరికట్టడానికి SATHI (Seed Authentication, Traceability & Harnessing by Integrated Tech) డిజిటల్ ట్రేసబిలిటీ వ్యవస్థ మరియు 1966 సీడ్స్ యాక్ట్ సవరణలు ప్రవేశపెట్టారు. (పరీక్షల్లో: వ్యవసాయం, IP విధానం)

   - బిహార్‌లో రైలు ప్రాజెక్టులు: CCEA (Cabinet Committee on Economic Affairs) బక్తియార్‌పూర్-తిలైయా రైలు లైన్ డబులింగ్, ముకర్జీపూర్-బెగుసరాయ్ రూట్‌లకు ₹4,500 కోట్లతో ఆమోదం. ఇది కనెక్టివిటీ, ఆర్థిక అభివృద్ధిని పెంచుతుంది. (పరీక్షల్లో: ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్, రైల్వే)

3. పర్యావరణం & ఆరోగ్యం (Environment & Health)

   - వరల్డ్ ఎన్విరాన్‌మెంటల్ హెల్త్ డే: 26 సెప్టెంబర్ 2025న 'క్లీన్ ఎయిర్, హెల్తీ పీపుల్' అనే థీమ్‌తో ప్రపంచవ్యాప్తంగా జరిగింది. భారత్‌లో గాలి కాలుష్యం తగ్గించడానికి కార్యక్రమాలు. (పరీక్షల్లో: పర్యావరణ సంరక్షణ, SDGలు)

   - అంట్యోదయ దినోత్సవం: 25 సెప్టెంబర్ (పండిట్ దీన్‌దయాల్ ఉపాధ్యాయ జన్మదినం)న గరీబుల అభివృద్ధికి దృష్టి పెట్టి జరిగింది. 2014 నుంచి భారత్‌లో ఆచరణ. (పరీక్షల్లో: సామాజిక న్యాయం, BJP విధానాలు)

 4. క్రీడలు & ఇతరాలు (Sports & Others)

   - వరల్డ్ పారా అథ్లెటిక్స్ చాంపియాన్‌షిప్స్ 2025: భారత్ మొదటిసారిగా దిల్లీలో (జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ స్టేడియం) ఈ పోటీని ఆతిథ్యం వహిస్తోంది. IPC (International Paralympic Committee) కింద రెండున్నర సంవత్సరాలకు ఒకసారి జరుగుతుంది. (పరీక్షల్లో: క్రీడలు, సామాజిక సమావేశాలు)

   - 2G ఎథనాల్ ఉత్పత్తి: పర్యావరణ అనుకూల ఇంధనంగా 2G ఎథనాల్‌ను ప్రోత్సహించడానికి కొత్త విధానాలు. (పరీక్షల్లో: పునర్వినియోగ శక్తి, బయోఫ్యూల్స్)

పరీక్షలకు టిప్స్:

- ప్రిలిమ్స్: తేదీలు, స్కీమ్ పేర్లు, GI-ట్యాగ్‌లు గుర్తుంచుకోండి.

- మెయిన్స్: ఈ అంశాలు ఆర్థిక సంస్కరణలు, విదేశాంగ విధానం, సస్టైనబుల్ డెవలప్‌మెంట్‌తో లింక్ చేసి రాయండి.

- క్విజ్ ప్రాక్టీస్: పై అంశాలపై MCQs ప్రాక్టీస్ చేయండి. మరిన్ని వివరాలకు GKToday, Adda247 వంటి సైట్లు చూడండి. 

FIPIC (Forum for India-Pacific Islands Cooperation) సమావేశం వివరాలు

FIPIC అనేది భారతదేశం మరియు 14 పసిఫిక్ దీవుల దేశాల మధ్య సహకారాన్ని పెంపొందించే ఒక బహుపాక్షిక వేదిక. ఈ సమావేశం భారతదేశం యొక్క "యాక్ట్ ఈస్ట్ పాలసీ"లో భాగంగా పసిఫిక్ ప్రాంతంతో సంబంధాలను బలోపేతం చేయడానికి ఉద్దేశించబడింది. 2025 సెప్టెంబర్ 26న జరిగిన మొదటి FIPIC సమావేశం గురించి కీలక వివరాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి, పోటీ పరీక్షలకు ఉపయోగపడే విధంగా సంక్షిప్తంగా:

1. FIPIC అంటే ఏమిటి?

- పూర్తి రూపం: Forum for India-Pacific Islands Cooperation.

- స్థాపన: 2014లో ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ ఫిజీలో జరిగిన మొదటి సమ్మిట్‌లో దీనిని ప్రకటించారు.

- సభ్య దేశాలు:భారతదేశం + 14 పసిఫిక్ దీవుల దేశాలు (ఫిజీ, టోంగా, వనౌటు, సమోవా, పాపువా న్యూ గినియా, సొలమన్ దీవులు, కిరిబాటి, నౌరు, పలావు, మార్షల్ దీవులు, మైక్రోనేషియా, కుక్ దీవులు, నీయూ, టువాలు).

- ఉద్దేశం: వాతావరణ మార్పులు, సుస్థిర అభివృద్ధి, వాణిజ్యం, సాంస్కృతిక మార్పిడి, ఆరోగ్యం, మరియు సాంకేతిక సహకారంలో భాగస్వామ్యం.

2. 2025 FIPIC సమావేశం - ముఖ్యాంశాలు

- తేదీ:సెప్టెంబర్ 26, 2025.

- వేదిక: భారతదేశం (దిల్లీలో జరిగినట్లు సమాచారం).

- హోస్ట్: భారత ప్రభుత్వం, ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ నేతృత్వంలో.

- థీమ్/ఫోకస్:

  - వాతావరణ స్థిరత్వం: పసిఫిక్ దీవులు సముద్ర మట్టం పెరుగుదల, వాతావరణ మార్పుల ప్రభావానికి గురవుతున్నాయి. భారతదేశం సౌర శక్తి, గ్రీన్ టెక్నాలజీలలో సహకారం అందించింది.

  - బ్లూ ఎకానమీ:సముద్ర వనరుల సుస్థిర ఉపయోగం, మత్స్య సంపద, మరియు సముద్ర ఆధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థలను ప్రోత్సహించడం.

  - వాణిజ్యం & పెట్టుబడులు: భారతీయ కంపెనీలు పసిఫిక్ దీవులలో టెలికాం, ఆరోగ్యం, మరియు ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌లో పెట్టుబడులు పెంచే అవకాశాలు.

  - సాంస్కృతిక మార్పిడి: యోగా, ఆయుర్వేదం, మరియు భారతీయ సంస్కృతిని ప్రచారం చేయడం.

  - సాంకేతిక సహకారం: డిజిటల్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్, సైబర్ సెక్యూరిటీ, మరియు ఇ-గవర్నెన్స్‌లో సహకారం.

- ముఖ్య చర్చలు:

  - సౌర శక్తి ప్రాజెక్టులు: భారతదేశం యొక్క ఇంటర్నేషనల్ సోలార్ అలయన్స్ (ISA) ద్వారా పసిఫిక్ దీవులకు సౌర శక్తి సాంకేతికత అందించడం.

  - ఆరోగ్య సహకారం: COVID-19 తర్వాత ఆరోగ్య వ్యవస్థల బలోపేతం, టీకాల సరఫరా, మరియు టెలిమెడిసిన్.

  - డిజాస్టర్ రెస్పాన్స్: సునామీ, తుఫానుల వంటి సహజ విపత్తులకు సన్నద్ధత కోసం భారత్ సహాయం.

- ప్రత్యేక ప్రకటనలు:

  - భారతదేశం పసిఫిక్ దీవులకు స్కాలర్‌షిప్‌లు, శిక్షణ కార్యక్రమాలు, మరియు ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ అభివృద్ధికి ఆర్థిక సహాయం ప్రకటించింది.

  - ఫిజీలో భారతీయ సాంస్కృతిక కేంద్రం ఏర్పాటు.

3. గత FIPIC సమావేశాలు

- మొదటి సమ్మిట్ (2014): ఫిజీలో జరిగింది. భారత్-పసిఫిక్ సహకారానికి పునాది వేసింది.

- రెండవ సమ్మిట్ (2015): జైపూర్‌లో జరిగింది, వాతావరణ మార్పులు, సముద్ర భద్రతపై దృష్టి.

- మూడవ సమ్మిట్ (2023): పాపువా న్యూ గినియాలో జరిగింది, భారత్ ₹100 మిలియన్ ఆర్థిక సహాయం ప్రకటించింది.

4. పరీక్షలకు ముఖ్యమైన బిట్స్

- భారత విదేశాంగ విధానం: FIPIC భారతదేశం యొక్క ఇండో-పసిఫిక్ వ్యూహంలో కీలక భాగం, చైనా ప్రభావాన్ని సమతూకం చేయడానికి సహాయపడుతుంది.

- సుస్థిర అభివృద్ధి: FIPIC సమావేశాలు SDGలు (సస్టైనబుల్ డెవలప్‌మెంట్ గోల్స్) 7, 13, మరియు 14 (సౌర శక్తి, వాతావరణ చర్య, సముద్ర వనరులు)తో సంబంధం కలిగి ఉన్నాయి.

- MCQ ఫోకస్:

  - FIPIC స్థాపన సంవత్సరం: 2014.

  - 2025 సమావేశం హోస్ట్: భారతదేశం.

  - సభ్య దేశాల సంఖ్య: 14 (భారత్‌తో కలిపి 15).

  - ప్రధాన థీమ్‌లు: వాతావరణం, బ్లూ ఎకానమీ, ఆరోగ్యం.

5. పరీక్షలకు సిద్ధం కావడానికి టిప్స్

- ప్రిలిమ్స్: FIPIC స్థాపన, సభ్య దేశాలు, మరియు 2025 సమావేశం థీమ్‌లపై MCQలు అడిగే అవకాశం ఉంది.

- మెయిన్స్: "భారతదేశం యొక్క ఇండో-పసిఫిక్ వ్యూహంలో FIPIC పాత్ర" అనే అంశంపై ఎస్సే/షార్ట్ నోట్ రాయడానికి సిద్ధం కాండి.